HTML Nedir?
HTML (Hyper Text Markup Language / Hareketli-Metin İşaretleme Dili) basitçe, browserlarla görebileceğimiz, internet dökümanları oluşturmaya yarayan bir çeşit dildir. Örneğin okuduğunuz bu sayfa HTML dili kullanılarak hazırlandı. Siz de browser'ınızı (Internet Explorer, Netscape Navigator,..) kullanarak bu sayfayı ekranınızda görüntülüyorsunuz. Tanımda geçen "internet dökümanı" ifadesinin yanısıra HTML ile oluşturduğunuz belgeleri harddiskinize kaydedebilir ve internet bağlantınız olmasa bile bu belgeleri görüntüleyebilirsiniz.
HTML, programlama dilleri (pascal, basic,..) gibi bir programlama mantığı taşımadığından öğrenilmesi gayet kolay bir dildir. Dilden ziyade kabaca metinleri ya da verileri biçimlendirmek, düzenlemek için kullandığımız komutlar dizisi bile diyebiliriz HTML için.
HTML Dersleri yazı dizimizi okuyarak bu dil hakkında hiçbir bilginiz olmasa bile yazının sonunda öğrendiklerinizle siz de kendi sayfalarınızı hazırlayabileceksiniz.
Hazırsanız buyrun başlayalım...
HTML'de Temel Unsurlar
Bu sayfaya geldiğinize göre HTML öğrenme işinde ciddisiniz demektir. HTML nispeten kolay bir dildir dedik. Bu dilde binary veya hexadecimal kodlar yok. Herşey metin tabanlı ve bir HTML dökümanı oluşturmak için ihtiyacınız olan şey bir editör. Hatta sizde herhangi bir HTML editörü bulunmuyorsa bu işi Windows'un Notepad'i ile dahi halledebilirsiniz. Piyasada iki tip editör bulunuyor. Birisi metin tabanlı, kod yazmayı gerektiren fakat bunun yanısıra rutin bazı işlemleri kolaylaştıran editörler (HotDog, HomeSite..) diğeri WYSIWYG (What You See Is What You Get / Ne görürsen onu alırsın) tarzı denen kısaca görsel, kodlamayla uğraştırmayı gerektirmeyen editörler (FrontPage, Dreamweaver, NetObjects Fusion,..). Benim yeni başlayanlara tavsiyem Windows'un Notepad'i. Bu işlerin nasıl yapıldığını öğrendikçe ilerde siz de görsel editörlere geçebilirsiniz. Çünkü bir yerde istenmedik sonuçlar çıkabilir ve kodlara müdahele etmeniz gerekebilir. Üstelik görsel editörler bazen istenmeyen kodlar ekliyorlar, bu da döküman boyutunun büyümesi demek.
Burada şunu da belirtmek gerekiyor; browserlar arasındaki yorum farklarından dolayı sayfanız bir browser'da iyi görünürken bir başka browser'da hiç istemediğiniz bir şekilde görüntülenebilir. Hele yeni bazı teknikleri (css, dhtml gibi) sadece MS Internet Explorer 4 ve üstü desteklerken Netscape henüz bu teknikleri tam olarak desteklemiyor. Yine de piyasayı neredeyse yarı yarıya paylaşan bu iki browser'ın birbirlerine üstün olduğu yönleri var. Sonuçta, ne kadar fiyakalı bir sayfa da yapsanız elde ettiğiniz başarı sayfanızı ziyaret eden kişinin kullandığı browser'a mahkum. Hatta ziyaretçiniz browser'ına verdiği bir talimatla "yalnız şu fontu kullan", "grafikleri görüntüleme" şeklinde bir ayar yapmışsa emekleriniz boşa gitti demektir. Yine de bu kadar karamsar olmayalım.
Bu kadar genel bilgi yeter. Bir sonraki konuda ilk HTML sayfamızı yapıyoruz.
İlk Sayfam
İşte ilk HTML sayfamızı yapıyoruz.
· Öncelikle çalışmalarınızı saklamak için kullanacağınız boş bir klasör oluşturup uygun bir ad verin, mesela html_ders olsun. Daha sonra bu ad bize lazım olacağından kolaylık olması için siz de yeni klasöre bu adı verebilirsiniz.
· Şimdi de bu klasörü açıp yeni bir metin belgesi oluşturun (sağ fare/Yeni/Metin belgesi).
· Dosyayı çift tıklayarak açın ve şunları yazın:
[HTML]
Sayfama Hoşgeldiniz
[/HTML]
Şimdi dosyayı kaydedin (Dosya/Farklı Kaydet...). Dosya adı kısmına şöyle yazın: "sayfa1.htm" (tırnaklar dahil) ve Tamam'a basın.
Notepad'i kapatın, metin dosyasını silin ve oluşan yeni dosyayı açın. Dosya varsayılan browser'ınız (Internet Explorer, Netscape Navigator gibi) tarafından açılacaktır. Şöyle bir görüntü elde edeceksiniz:
Tebrikler ilk HTML sayfanızı yaptınız.
Şimdi de bu belgeyi nasıl oluşturduğumuzu birlikte inceleyelim. Birşey dikkatinizi çekti mi? İngilizce bir takım kelimeler var ve bu kelimeleri küçük < ve büyük > sembolleri arasına yazdık. Bu ifadelere tag (etiket) deniyor. Etiketler etki etmesi istenilen metnin önüne ve arkasına yazılıyor. Önce etiketi yazıyoruz, sonra metni yazıyoruz daha sonra aynı etiketi önüne bir bölü işaretiyle tekrar yazıyoruz. Bu son yaptığımız etiketi sonlandırıyor. Bir kaç istisna dışında tüm etiketler belge içerisinde sonlandırılmak zorunda.
Burada kullandığımız etiketler ve anlamları şöyle;
Hazırladığımız sayfada dikkat ederseniz sadece temel etiketleri kullandık. Yani metin biçimlendirmeye yarayan hiçbir etiket kullanmadık. Bu yüzden ....arasına yazdığımız Sayfama Hoşgeldiniz yazısı browser'ın varsayılan metin ayarlarıyla gösteriliyor. İşin ilginç tarafı hiçbir kod yazmadan sadece Sayfama Hoşgeldiniz yazıp kaydetsek ve browser'da böyle görüntülesek de aynı neticeyi elde edecektik.
HTML ile ilgili özet bilgi
bütün HTML dosyaları kodu ile başlar ile biter. web sayfası ile ilgili tüm deyimler bu iki kodun arasında kalmalıdır.
Code:
web sayfası ile ilgili temel özellikler,Sayfa Başlığı,Yazı karakterler kümesi,link özllikleri gibi,burada tanımlanır.kısaca head kısmında sayfanın nasıl görüntüleneceği gibi bölümler yer alır. yeri geldikçe bu deyimin kullanımı gösterilecektir.
Code:
web sayfasındaki asıl bilgiler bu aralığa yazılır yazılan herşey sayfada gözükür...
eğer bi açıklama yazılacaksa şeklinde yazın....
Code:
Bu komutlar arasında yazılan yazılar eklenmek istenen resimler nesneler sayfada ortalanır...
Code:
web sayfasında yazılacak metnin puntosunda değişiklik yapmak için kullanılır ? işareti yerine 1-5 arası bi yazı yazılır... 1en büyük yazı karakteri 5 en küçük karakterdir...
Code:
yerine bunu da kullanabiliriz... size bölümüne punto yazabilirsiniz 10pt gibi yada 1-5 arası rakamı "1" gibi yazıcaksınız... color bölümüne red blue falan yazın ayda #FFFFF0 gibi kodda verebilirsiniz... FACE bölümüne Tahoma, arial falan yazın...
metin sayfada koyu gösterilir...
Code:
buraya yazdığımız yazı bu özellikleri taşıriki deyim arasına yazılınca altıçizili yazar...
italik yazar...
Code:
üst indis yapar...
Code:
alt indis yapar...
Code:
bu deyimler arasına yazılan şeyler yazıldığı gibi gözükür...
Code:
Eğer uzun bir metin birden fazla paragrafla yazılacaksa paragraf bu araya konur...
ALIGNe yazıldığı tarafa dayanır...
ARTALAN EKLEME
Code:
renk yerine ingilizce renk isimleri yazın red,blue,,gray,cyan gibi
Code:
kodlama #kkyymm olarak yazılacak...00 ile 99 arasında belirleyin kk-yy-mm olarak kk kırmızıyı kodlar yy yeşili mm mavi.. 99 dediğinizde o renk tam ton girer... örneğin #990000 tam kırmızıdır...
bazen Fde konur F 9 manasında konur...
Code:
artalana resim eklnebilir... bu uzantılar olmalı....gif,jpeg,jpg,bmp..
YATAY ÇİZGİ EKLEME
Code:
yatay çizgi eklemek için...
WIDTH bölümüne ya piksel olarak yada % oalark yazacaksınız.. %80 deyince satırın %80ini kaplar
SIZE: çizginin kalınlığı 1-5 arsı bir değer giriniz..
COLOR:rengi belirleyin...
NOSHADE: bu parametre çizginin gölgesini yokeder.. diğer türlü gölgesi var...
SAYFAYA RESİM EKLEME
Code:
WIDTH: eni buraya piksel olarak yada % olarak belirtin...
HEIGHT: boyu buraya piksel olarak yada % olarak belirtin...
ALT: fare resmin üstüne gelince açıklama yazısı oluo...
BORDER: resme kenarlık vermek için kullanılır.. sınır(0-6) arası girin...
SAYFAYA MADDE İŞARETLERİ EKLEME
Code:
liste hazırlarken bunlar kullanılır... madde imi olarak büyük bir nokta koymak için
numara koymak için
* Madde olarak kullanılacak her satır ile başlayıp
ile biter..
Code:
o ,[list=1],1. maddeyi yazıcan...büyük nokta,çember yada kare için disc circle yada square olcak...
SAYFAYA TABLO EKLEMEK
,ve E-MAIL ADRESİ EKLEME
Code:
BURAYA YAZDIĞINIZ YAZI WEB SAYFASINDA GÖZÜKECEKBAĞLANTI(link) ÖZELLİKLERİNİ AYARLAMA
Code:
yardım edioz burda...FRAME VEYA ÇERÇEVE ÖZELLİĞİ KAZNDIRMA
Code:
ROWS:sayfayı yatay bölmek için kullanılır ROWS="100,*" 100 piksel ayırır
COLS:dikey bölme
BORDER:çizgi kalınlığını belirler..? yerine 0-5 arası sayı girin
Code:
eğer framesetinizin genişletilmesini kullanılara izin vermek istemiosanız noresize yazın...
__________________
En son Tnc Joker tarafından C.tesi 04 Ekim 2008, 19:17 tarihinde değiştirildi, toplamda 1 kere değiştirildi
Code:
BORDER: çerçeve kalınlığı 1-5arası rakam yazın...
Code:
satırlarda işlem için..
HTML Dersleri - Bağlantılar
...
Geldik HTML'de en önemli unsurlardan birisi olan bağlantılara. Bağlantılar sayesinde hazırladığımız birçok sayfayı birbirleriyle ilişkili hale getirebiliriz. Bir tıklama bizi istediğimiz yere götürecektir. HTML'de metinlere ve resimlere bağlantı kazandırmak mümkündür. Örnek için bu sayfayı incelemeniz yeterli. Sol tarafta konuları veren bir menü bölümü var. Siz bu bağlantılardan birisini tıkladığınızda ilgili konu açılıyor, sayfa sonlarındaki ileri-geri düğmeleriyle de bağlantılar oluşturulmuş, bunlar da tıklandığında ilgili sayfa açılıyor. Bu yolla başka neler yapılabilir? Ses, grafik dosyaları, sıkıştırılmış dosyalar, internet adresleri,.. bunların hepsine bağlantı kazandırmak mümkün. Hatta yapacağımız bağlantı sayfa içinde, yani dahili bir bağlantı da olabilir.
Şimdi yapmak istediğimiz bağlantıya göre kullanacağımız komutları inceleyim:
...
Bu komutla oluşturduğumuz bağlantı ile yeni bir sayfa açabilir, kullanıcıyı farklı bir internet adresine yönlendirebilir, kullanıcının kendisine sunduğunuz bir dosyaya ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Yani bu tanıma göre bildiğimiz bağlantıları oluşturmak mümkün.
Şimdi aşağıdaki örnekleri birlikte inceleyelim, fakat öncelikle bir kuralı belirtelim; ... etiketi arasına yazdığımız yazılar bağlantı özelliğine sahip olacaktır, yazının bağlantı olduğu eğer aksi belirtilmemişse browser tarafından altı çizili ve mavi renkli gösterilir.
buraya tıklandığında meyve resmi açılacak
Birinci örnekte "buraya tıklandığında meyve resmi açılacak" yazısına bağlantı özelliği kazandırdığımızdan browser tarafından altı çizili mavi yazıyla gösterilecek ve kullanıcı fare imlecini yazı üzerine getirdiğinde imleç el şekline dönüşecektir. Kullanıcı bu linke tıkladığında browser o anda açık bulunan sayfa ile aynı dizinde bulunan meyve.gif resmini açacaktır. Tabii ki dosya farklı bir dizinde ise kullanıcı hata mesajıyla karşılaşır.
midi dosyalarını çekmek için tıklayın
İkinci örnekte aynı şekilde "sıkıştırılmış midi dosyalarını çekmek için tıklayın" yazısına bağlantı özelliği kazandırdık. Fakat dosya tipinden kaynaklanan bir fark var; ilk örnekte meyve.gif'e tıklandığında browser resmi açacaktır fakat bu örnekte browser kullanıcıya midi.zip dosyasını açmak mı yoksa diske kaydetmek mi istediğini soran bir pencere açar. Bunun sebebi browser htm, txt, jpg, gif,.. uzantılı dosyaları görüntüleyebilirken zip, doc, xls, mp3 gibi dosyaları görüntüleyememesidir.
2.sayfaya gitmek için tıklayın
Yine üçüncü örneğimizde oluşturduğumuz linke tıklandığında aynı dizinde bulunan sayfa isimli başka bir html dökümanı açılacaktır.
kedi resmi
işte çok güzel bir karanfil
otomobil resimleri
Bu 3 örnekte altdizinlere/üstdizinlere verilen bağlantıya misaller görüyorsunuz, resimler konusunda gördüğümüz kurallar burada da geçerli.
tıklayın sitemi ziyaret edin
Yedinci örnekte bir internet adresi verdik.
tıklayın dosyaları indirin
Bu ise bir ftp adresine verilen link örneği.
mail atın
Buradaki linke tıklandığında kullanıcının ilgili mail programı açılacak ve mail'in send to (kime) kısmına verdiğimiz mail adresi otomatik olarak yazılacaktır.
...
...
Sayfa içi (dahili) linkleri bu komutu kullanarak hazırlayabiliriz. Örneğin sayfanın üst kısmında sayfa indeksini gösteren bir menü olsun. Kullanıcı bu menüde istediği başlığa tıkladığında ilgili konu açılsın.
Örnek için listeler linkini tıklayın.
Böyle bir sayfa hazırlamak için yapacağımız şeyler:
1- "tıklandığında" açılacak konuyu işaretlemek ...
2- browser'a, hazırlayacağımız menüye "tıklandığında" bu işaretli konuya gitmesini bildirmek....
HTML Dersleri - Bağlantılar - Devamı
"Listeler" sayfasının benzer bir örneğini yukarıda kodlarıyla birlikte görüyorsunuz. Sayfa içerisindeki başlıkları ... komutları arasına alıyoruz, name kısmına başlığı hatırlatıcı bir isim verebilirsiniz. Benim burada kullandığım ve etiketleri, önceden öğrendiğimiz gibi başlığı altı çizili ve koyu olarak yazıyor. Yine 1-2-3 başlıklarıyla oluşturduğumuz menü linklerini komutuyla hazırlıyoruz, yalnız bir farkla; name kısmında başlığa verdiğimiz hatırlatıcı ismi önüne # işaretini koyarak href kısmına yazıyoruz. İşte bu iş bu kadar kolay.
Diyelim ki kullanıcı sayfadaki bir linki tıkladığında, başka bir sayfanın belli bir bölümünün açılmasını istiyoruz, bunun için linke tıklandığında açılacak yazıyı ... ile işaretledikten sonra bağlantı etiketini şu şekilde yazıyoruz.
Code:
Bu linke tıklandığında başka bir sayfanın ilgili kısmı açılacak Başka bir sayfadaki linke tıklandığında burası açıldı
Resimlere Bağlantı Özelliği Kazandırmak
Metinlere bağlantı vermeyi öğrendik, peki sayfadaki resimlere nasıl link vereceğiz? Bunun için resmi yerleştirmek için kullandığımız:
etiketini ... etiketinin arasına alıyoruz.
İşte örnek;
Code:
resim.gif tıklanacak resmi, sayfa1.htm resme tıklandığında açılacak sayfayı gösteriyor. Border komutu ise resimde bağlantı özelliği olduğunu belirten çerçeveyi kontrol ediyor, 0 (sıfır) değeri bu çerçeveyi tamamen yok eder. Bu komutu değişik sayılarla deneyebilirsiniz.